Finlandiya NATO’ya katılmanın eşiğinde ama İsveç ile değil

BRÜKSEL – Finlandiya parlamentosu Çarşamba günü NATO üyeliği için gerekli tüm yasaları oy çokluğuyla kabul etti ve tavsiyeyi onaylamak için yalnızca Türkiye ve Macaristan parlamentolarını bıraktı.

Finlandiya ve İsveç ittifaka “el ele” katılma sözü verdi, ancak İsveç’in talebi Türkiye tarafından reddedildi. Böylece, Türkiye ve Macaristan, Finlandiya’nın başvurusunu beklendiği gibi kısa sürede onaylarsa, Finlandiya Kuzey’in ortağı olmasa da NATO’ya katılacaktır.

Finlandiya’nın 200 üyeli parlamentosunda 184 kişi lehte, 7 kişi aleyhte, 1 kişi çekimser kaldı. Siyasi liderler, rastgele bir gecikmeyi önlemek için Nisan ayında yeni Parlamento için planlanan seçimler öncesinde oylamaya katıldılar.

Bir yıl önce Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden sonra Finlandiya, İsveç’i NATO üyeliğine başvurmaya zorladı. Her iki ülke de Avrupa Birliği üyesidir, ancak Rusya’nın sebepsiz saldırısından sonra geleneksel askeri birleştirme politikalarının savunulamaz olduğuna karar verdiler.

Türkiye, başvuruları Finlandiya ile pek zorlanmadan bölebileceğini, ancak İsveç’in Ankara’nın teröre ve ayrılıkçı Kürtlere karşı daha sert bir duruş yönündeki taleplerini karşılamak için daha fazlasını yapması gerektiğini savundu. Türkiye ilaveten bazı Kürtlerin terörle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere İsveç’ten iade edilmesini istiyor.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Salı günü Helsinki’de düzenlediği basın toplantısında hem İsveç hem de Finlandiya’nın yakında ittifaka katılacağından ve önümüzdeki hafta Brüksel’de yeni üçlü müzakerelerin yapılacağından duyduğu güveni dile getirdi.

NATO, Türkiye ve Macaristan’ın ittifakın Temmuz ayı ortasında Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta yapacağı bir sonraki zirvesinden önce bir anlaşmaya varmasını umuyor. Mevcut diğer 28 üyenin parlamentoları her iki ülkenin başvurularını onayladı, ancak 30 üyenin tamamının kabul etmesi gerekiyor.

Macaristan parlamentosu onay sürecini Çarşamba günü tartışmaya başladı ve bu ay oy kullanabilir. Hükümeti ve yasama organını sıkı bir yumrukla kontrol eden Başbakan Viktor Orbán, her iki çağrıyı da desteklediğini söyledi, ancak son zaman içinderda iktidardaki Fidesz partisinden milletvekillerinin desteklemeyebileceği ihtimalini gündeme getirdi.

Finlandiya’nın kabulünün, Rusya’nın ittifak üyeleri Estonya, Letonya ve Polonya ile olan kısa sınırlarından 800 milden daha uzun olacak yeni bir NATO sınırı oluşturarak çatışma riskini artıracağından duyduğu endişeyi dile getirdi.

Macaristan, başta para olmak üzere diğer konularda tavizler elde etmek için Avrupa Birliği içinde Rusya’ya yönelik yaptırımları veto etme hakkını uzun süredir kullandı ve şimdi de aynısını Finlandiya ve İsveç’in Avrupa Birliği’ne katılımıyla yapıyor. NATO.

Bay Orbán, Finlandiya ve İsveç’in kabulüne yönelik ilk desteğini, diğer birçokları gibi Macaristan’ın otoriterleşmeye doğru kaymasını eleştiren iki Avrupa Birliği üyesine sahip olmanın “bariz yalanlar gönderdiği” şeklindeki öfkeli şikayetlerle birleştirdi. Bizim hakkımızda.” Bay Orbán geçen hafta şunu sormuştu: “Eğer biri Macaristan hakkında dürüst olmayan yalanlar yayıyorsa, askeri bir rejimde nasıl bizim müttefikimiz olmak istiyor?”

Macar siyasetçiler, İsveç ve Finlandiya’nın Macaristan’ın hukukun üstünlüğünü kötüye kullanmasını açıkça eleştirdiklerinden şikayet ediyorlar. Hukukun üstünlüğü ve yolsuzlukla ilgili endişeler, Brüksel’in Macaristan’a bağlı Avrupa fonlarında yaklaşık 6,3 milyar avroyu, yani yaklaşık 6,7 milyar doları alıkoymasına yol açtı.

Bay Orbán ilaveten, Macaristan’ın enerji için bağımlı olduğu Rusya ile yakın bağları sürdürmeye çalıştı ve Kremlin ve müttefiklerine yönelik bazı AB yaptırımlarını kaldırmaya çalıştı.

Rusveya Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılma taleplerine öfkeyle yanıt verdi.

Ancak analistler, Fidesz’in büyük bir çoğunluğa sahip olduğu ve neredeyse her zaman Bay Orban’ın emirlerini oyladığı Macaristan parlamentosunun, bu ayın sonlarında yapılacak oylamada Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılmasını önleme şansının çok düşük olduğunu söylüyorlar.

Parlamentodaki Fidesz grubunun başkanı Mate Kocsis geçen hafta yaptığı açıklamada, yasa koyucuların bilinçli bir karar verebilmeleri için “bilgi” toplamak amacıyla yasama meclisinin Finlandiya ve İsveç’e bir heyet göndereceğini söyledi. Daha sonra, Finlandiya ve İsveç’in kendilerini NATO’nun dışında tutmak için oy kullanmalarının “çok az şans” olduğunu kabul etti.

Macaristan başvuruları onaylarsa ve Türkiye şimdilik sadece Finlandiya’yı onaylarsa, Finlandiya gönülsüzce İsveç olmadan NATO’ya katılacaktır. Finlandiya Devlet Başkanı Sauli Niinisto beklendiği gibi yasayı imzaladıktan sonra, yapılması gereken tek şey yasanın NATO’nun kuruluş anlaşmasının deposu olan Washington D.C.’de saklanması olacak.

Stoltenberg, “Macar hükümeti birkaç gün içinde müzakerelere başlayacaklarını açıkça belirtti ve umarım yakında onaylayacaklarını” söylerken, Türkiye “esas olarak İsveç ile ilgili endişelerini dile getirdi.”

Her halükarda Finlandiya ve İsveç başvurdukları dönemden daha iyi bir yerdeler çünkü Finlandiya ve İsveç davetli olarak NATO masasında oturdukları için NATO’nun sivil ve askeri yapılanmalarına entegre olmuş durumdalar. Ayrıca ikili güvenlik garantisi de veriliyor. Bu nedenle, NATO tepki göstermeden Finlandiya ve İsveç’e yönelik rastgele bir tehdit olması düşünülemez.”

Finlandiya Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nde analist olan Charlie Salonius-Pasternak, oylamanın ardından “Finlandiya askeri açıdan hiç bu kadar iyi ve güvenli bir konumda olmamıştı” dedi.

Yle devlet televizyonuna verdiği demeçte Finlandiya’nın “savunma ayağı güçlendirildi, ikili ve çok taraflı işbirliği güçlendi, NATO üyesi ülkelerden güvenlik taahhütleri aldık” dedi. “Artık yalnız olmadığımıza dair kanaatmizde kültürel bir değişim var, bu Finlandiya’da travmatik, efsanevi bir kanaat tarzı haline geldi.”

Stephen Erlanger Brüksel’den bildiriyor ve Andrew Higgins Varşova’dan. Johanna Lemola Helsinki, Finlandiya’dan bildirildi.